Wydrukuj tę stronę
niedziela, 04 kwiecień 2021 07:55

Wymagania dla maszyn i urządzeń technicznych

Przeczytasz w: 2 - 4 min

Wszystkie maszyny produkcyjne oraz ich zespoły (ciągi technologiczne), które zostają wprowadzone do obrotu lub użytkowania po raz pierwszy w Unii Europejskiej, muszą spełniać tak zwane zasadnicze wymagania bezpieczeństwa.

Urządzenie nie może zakłócać pracujących w pobliżu innych urządzeń oraz musi być na tyle odporne, aby nie było zakłócane. W dobie elektroniki, wzajemne zakłócanie urządzeń oraz sterowanie nimi z całą pewnością stanowi poważny problem.

Zasady bezpieczeństwa maszyn jako produktów oraz sprzętu elektrycznego w niej zainstalowanego reguluje Dyrektywa maszynowa (2006/42/WE). Pomimo że wymagania przedmiotowej dyrektywy nie mają w całości zastosowania do maszyn nieukończonych, niemniej jednak ważne jest zagwarantowanie ich swobodnego przepływu w drodze określonej procedury. Dyrektywa maszynowa określa jedynie wymagania zasadnicze w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa o powszechnym zastosowaniu, uzupełnione pewną ilością bardziej szczegółowych wymagań dla niektórych kategorii maszyn. I tak, zgodnie z postanowieniami dyrektywy powinna istnieć możliwość prezentowania maszyn, które nie spełniają wymagań niniejszej dyrektywy na targach, wystawach itp. Praktycznie wszystkie urządzenia zawierające elektroniczne elementy czynne (tranzystory, układy scalone) podlegają dyrektywie i powinny zostać zbadane. Wyjątek stanowią urządzenia czysto mechaniczne bądź zawierające elementy bierne bez sterowania elektronicznego (np. najprostsza grzałka czy piecyk elektryczny, ale tylko modele bez regulacji).

Producenci powinni pozostać w pełni odpowiedzialni za certyfikowanie zgodności wyprodukowanych przez nich maszyn z przepisami Dyrektywy maszynowej. Badając urządzenie, musimy sprawdzić dwa główne aspekty jego funkcjonowania: czy to urządzenie nie zakłóca pracy innych urządzeń, przyrządów, maszyn oraz czy wpływ otaczających urządzeń, głównie elektrycznych i elektronicznych, nie zakłóci funkcjonowania naszego wyrobu. Niemniej jednak w stosunku do niektórych typów maszyn o wyższym współczynniku ryzyka wskazane jest stworzenie surowszej procedury certyfikacyjnej.

Urządzenie musi zatem posiadać zdolność do zadowalającego działania w środowisku elektromagnetycznym bez powodowania nadmiernych zaburzeń elektromagnetycznych w stosunku do innych urządzeń działających w tym środowisku, a więc musi być kompatybilne elektromagnetycznie. Zanim urządzeniem zostanie oddane do użytku i wprowadzone na rynek podlega ocenie zgodności w myśl Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej.

Etapem końcowym, którym jest potwierdzeniem zgodności aparatury z zasadniczymi wymaganiami po dokonaniu oceny zgodności, jest wystawienie deklaracji zgodności dla urządzenia elektrycznego oraz oznakowanie go prawidłową tabliczką znamionową CE. Dyrektywa maszynowa wskazuje, że oznakowanie CE powinno być w pełni uznawane jako jedyne oznakowanie gwarantujące, że maszyna odpowiada wymaganiom niniejszej dyrektywy. Wszystkie inne oznakowania, które mogłyby wprowadzić strony trzecie w błąd co do znaczenia lub formy oznakowania CE lub co do jednego i drugiego, powinny być zakazane. W celu zapewnienia takiej samej jakości dla oznakowania CE i znaku producenta ważne jest, aby były one nanoszone za pomocą tej samej techniki. Dla uniknięcia mylenia różnych oznakowań CE, które mogą pojawiać się na poszczególnych elementach i oznakowania CE odpowiadającego maszynie, ważne jest, aby to ostatnie było umieszczone obok nazwiska osoby, która wzięła za nie odpowiedzialność, tzn. producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.

Ustawa o kompatybilności nakłada na producenta obowiązek sporządzenia dokumentacji technicznej obejmującej proces projektowania, produkcji i działania aparatury. To właśnie dokumentacja techniczna umożliwia ocenę zgodności aparatury z zasadniczymi wymaganiami oraz obejmuje analizę i ocenę ryzyka. Dokumentacja techniczna obejmuje w szczególności opis aparatury zawierający informacje umożliwiające jednoznaczną jej identyfikację, projekt koncepcyjny i rysunki dotyczące produkcji oraz schematy elementów, podzespołów, obwodów, opisy i wyjaśnienia niezbędne do zrozumienia rysunków i schematów oraz działania aparatury, wykaz norm zharmonizowanych, stosowanych w całości lub częściowo, do których odniesienie opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wyniki dokonanych obliczeń projektowych i przeprowadzonych badań, a także sprawozdania z badań. Zaznaczyć należy, że w przypadku częściowego zastosowania norm zharmonizowanych w dokumentacji technicznej określa się, które części zostały zastosowane.

Bezwzględnie ważne jest zatem, aby dokonując zakupu maszyny uzyskać niezbędne dokumenty. W przypadku braku deklaracji CE towar nie zostanie dopuszczony do obrotu, a kupujący zostanie obciążony kosztami składowania bądź też ewentualnego odesłania towaru. Warto zatem, przed dokonaniem zakupu maszyny, skonsultować się z prawnikiem, aby ten dokonał weryfikacji umowy oraz dokumentów dotyczących towaru pod kątem zgodności z obowiązującym prawem. Tylko po dokonaniu analizy dokumentacji maszyny kupujący może być pewien, że urządzenie może być użytkowane w sposób zgodny z określonymi dla danego rodzaju urządzenia wymaganiami, bez ryzyka uszkodzenia oraz zakłócania innych pracujących w pobliżu urządzeń.

 

Piotr Włodawiec, partner, branżowy radca prawny

Monika Arasim, aplikantka adwokacka

LOGO PROKURENT REGULAR